Cô Hiệu trưởng Lê Xuân Hồng giới thiệu bộ sách Đắc nhân tâm Tác giả Dale Carnegie Người dịch: học giả Nguyễn Hiến Lê

Hướng dẫn các cô áp dụng những nguyên tắc ứng xử cơ bản trong quá trình chăm sóc, giáo dục các bé ở trường

Tóm tắt nội dung (theo bản dịch của học giả Nguyễn Hiến Lê) 

Phần I. Những thuật căn bản để dẫn đạo người

Chương 1. Muốn lấy mật đừng phá tổ ong

Chương 2. Một bí quyết quan trọng trong phép xử thế

Chương 3. Hãy khêu gợi ở người cái ý tự muốn làm công việc mà chính ta đề nghị với họ

Chương 4. Tám lời khuyên để giúp các bạn đọc sách này được nhiều lợi ích nhất

Phần II. Sáu cách gây thiện cảm

Chương 1. Để cho tới đâu cũng được tiếp đón niềm nở

Chương 2. Một cách dễ dàng để gây mỹ cảm lúc sơ kiến

Chương 3. Không theo quy tắc sau này tức là tự rước lấy thất bại

Chương 4. Bạn muốn thành một người nói chuyện có duyên không? Dễ lắm

Chương 5. Làm sao để gây thiện cảm

Chương 6. Làm sao cho người ta ưa mình liền

Phần III. Mười hai cách dẫn - dụ người khác cho họ nghĩ như mình

Chương 1. Trong một cuộc tranh biện không có người thắng kẻ bại

Chương 2. Một cách chắn chắn để gây thù oán. Tránh nó cách nào?

Chương 3. Quá tắc quy cung

Chương 4. Do trái tim sẽ thắng được lý trí

Chương 5. Bí quyết của Socrate

Chương 6. Xả hơi

Chương 7. Thiện bất chuyên mỹ

Chương 8. Quy tắc này sẽ giúp bạn làm được những việc dị thường

Chương 9. Loài người muốn gì?

Chương 10. Gợi những tình cảm cao thượng

Chương 11. Kích thích thị giác và óc tưởng tượng của người

Chương 12. Khi mọi cách đều vô hiệu bạn hãy thử cách này xem sao

Phần IV. Sửa tính người mà không làm cho họ phật ý

Chương 1. Nếu bạn bắt buộc phải chỉ trích, thì xin bạn bắt đầu như sau này

Chương 2. Chỉ trích cách nào mà khỏi gây thù oán?

Chương 3. Hãy tự cáo lỗi trước đã.

Chương 4. Đừng ra lệnh.

Chương 5. Giữ thể diện cho người

Chương 6. Khích lệ người ta cách nào?

Chương 7. Vị tri kỷ giả, dụng

Chương 8. Hãy khuyến khích người

Chương 9. Làm sao cho người ta vui sướng mà làm công việc Bạn nhờ cậy

Giới thiệu 4 cuốn sách cần đọc để hiểu tâm lý trẻ và cách chăm sóc sức khỏe của trẻ

THẾ GIỚI BÍ MẬT CỦA TRẺ EM
Tác giả: Thérèse Gouin-Décarie
Dịch giả: Nguyễn Hiến Lê
Nhà xuất bản: NXB Văn Hóa - Thông Tin
MỤC LỤC

Tựa
Chương 1: Mẹ và con, tuy hai mà một
Chương 2: Tâm lý người mẹ khi sinh đẻ
Chương 3: Đứa trẻ mới sinh
Chương 4: Phản ứng của mẹ đối với trẻ mới sinh
Chương 5: Vấn đề cho bú
Chương 6: Trẻ hồi ba tháng
Chương 7: Đứa bé chín tháng và quyền của hài nhi
Chương 8: Đầy tuổi tôi
Chương 9: Trẻ xây dựng thực tại vào hồi một năm rưỡi
Chương 10: Tiếng “không” của trẻ hồi hai tuổi
Chương 11: Ba tuổi: Thời hoàng kim của óc tưởng tượng
Chương 12: Tại sao trẻ hay hỏi “Tại sao”?
Chương 13: Năm tuổi đã ra vẻ người lớn rồi!
Chương 14: Tổng hợp chu kỳ đầu tiên của đời sống
Chương 15: Xung đột hồi sáu tuổi
Chương 16: Bảy tuổi: Tuổi suy tư và hiểu biết
Chương 17: Tám tuổi: Sự tiến triển của tinh thần hợp quần
Chương 18: Chín tuổi: không còn là em bé nữa, mà chưa phải người lớn
Chương 19: Mười tuổi: Nhập bọn
Chương 20: Vinh và khổ của nghề làm cha mẹ

Tựa

“Nghề làm cha mẹ” là nghề xuất hiện sớm nhất, ngay từ khi có loài người, và phổ biến nhất vì cả những người sống độc thân cũng muốn có con nuôi. Nhưng điều ít ai nhận định được là nghề đó cũng quan trọng nhất và khó nhất.

Quan trọng nhất chẳng phải vì cha mẹ có nhiệm vụ đào tạo con người, hễ con người hư hỏng thì xã hội sẽ tan rã vì trong trong bất kỳ tổ chức nào, hoạt động nào, yếu tố con người vẫn là yếu tố quyết định; mà còn là vì lẽ cha mẹ dạy dỗ con ra sao thì lớn lên, nó dạy dỗ con nó như vậy, thành thử nếu đời trước mà lầm lẫn – hoặc nghiêm khắc quá tới nỗi con cái sinh lòng oán hận, hoặc nhu nhược quá, để chúng hư đốn – thì cái hại có thể truyền đến đời sau, đời sau nữa. Chúng ta thường nói tới cái “nếp” nhà – “nếp” có thể tốt mà cũng có thể xấu – là nghĩa vậy.

Khó nhất vì trẻ là cảm một thế giới bí mật: dưới một tuổi, nó chưa biết nói, chỉ biểu lộ cảm xúc, ý muốn bằng nụ cười tiếng khóc, ta khó đoán được; hồi hai, ba tuổi nó nói tuy gọi là sõi rồi, nhưng ngôn ngữ vẫn có những ý nghĩa khác ngôn ngữ của ta nên nhiều khi ta hiểu lầm, lại thêm phản ứng của trẻ mỗi đứa một khác, mỗi giai đoạn một khác đúng như nhiều bà mẹ thường nói: “không biết đâu mà mò”.

Mà lạ lùng thay, nghề nào loài người cũng lưu lại kinh nghiệm cho đời sau – những sách thuốc, sách về nông nghiệp đã có từ mấy ngàn năm trước – duy có nghề làm cha mẹ, vừa phổ biến, quan trọng và khó như vậy thì trước thời hiện đại chẳng thấy có một cuốn nào cả. Trong hai thế kỷ trước, một số nhà giáo dục lác đác viết được ít cuốn, nhưng toàn là bàn về đạo đức, về lý thuyết: phải ác, giáo dục có nghĩa là uốn nắn hay chỉ giúp cho trẻ phát triển theo thiên nhiên…? Cơ hồ như cổ nhân cho rằng hễ có con thì tự nhiên ai cũng biết cách nuôi con, dạy con chẳng cần phải học, và thế hệ trước có chút kinh nghiệm nào thì chỉ truyền miệng lại cho thế hệ sau, không ai gom lại thành hệ thống mà viết thành sách chỉ sự phát triển về thể chất cùng tâm lý, tinh thần của trẻ ra sao. Mãi tới cuối thế kỷ trước, người phương Tây mới bắt đầu dùng phương pháp khoa học nghiên cứu tâm lý của trẻ, và trước thế chiến vừa rồi, mới có những cuốn trình bày các trắc nghiệm để tìm hiểu trẻ. Nhưng những tác phẩm đó hầu hết đều khô khan, có tính cách chuyên môn, viết cho các nhà giáo dục hơn là các bậc cha mẹ. Theo chỗ tôi biết, cuốn đầu tiên viết về sự phát triển tâm lý của trẻ một cách giản lược nhưng đầy đủ, sáng sủa mà vui, ai có trình độ Trung học cũng có thể hiểu được, là cuốn Le dévcloppement psychologique de l’enfant của bà Thérèse Gouin – Décarie mà hôm nay tôi xin giới thiệu với độc giả. Bà là người Canada gốc Pháp, làm giáo sư ở Đại học Montréal đã viết một loạt bài có giá trị in trên báo phát trên đài. Những bài này được hoan nghênh nhiệt liệt và thính giả yêu cầu bà in thành sách, nhà Ottawa xuất bản và rồi nhà Fides ở Montréal và Paris tái bản không biết lần thứ mấy.

Trong hai chục bài, bà nêu lên cả trăm vấn đề, dắt dẫn chúng ta vào các thế giới bí mật và kỳ thú của trẻ, từ khi nó còn là cái bào thai cho tới khi nó tới tuổi dậy thì. Mỗi bài trình bày một giai đoạn phát triển về tinh thần, tâm lý của trẻ; hầu hết bài nào bà cũng dùng những phát kiến, những thí nghiệm mới nhất của các nhà chuyên môn hiện đại về tâm lý nhi đồng, như của Arnold Gesell, Margaret Ribble, Jean Piaget, René Spitz…

Chỉ bỏ ra một buổi đọc tác phẩm của bà, chúng ta cũng hiểu được trẻ hơn là nuôi nó trong mười năm. Chúng ta hiểu được:

- Tại sao hồi hai tuổi em bé nào cũng luôn miệng “không không”; bảo nó làm gì nó cũng phản kháng, dỗ dành nó cách nào nó cũng cự tuyệt;
- Tại sao hồi bốn tuổi, em nào cũng suốt ngày hỏi “Tại sao?”;
- Tại sao cứ sau một giai đoạn trẻ rất ngoan ngoãn dễ bảo, lại tiếp theo một giai đoạn nó rất bướng bỉnh, khó dạy;
- Tại sao có hồi nó rất nhút nhát, lại có hồi rất hay gây lộn
- Tại sao trẻ mười, mười một tuổi suốt ngày ở ngoài đường, nghe lời bạn bè hơn là nghe lời cha mẹ, tập tánh hút thuốc, chơi thò lò, mà chưa nhất định là hư hỏng,…vvv

Chúng ta sẽ biết ngôn ngữ, trí tuệ, óc tưởng tượng, ý niệm về đạo đức, tinh thần hợp quần, tinh thần được tự do và độc lập… xuất hiện vào thời nào và phát triển lần lần ra sao.

Và chúng ta sẽ ngạc nhiên nhận ra điều này là tất cả những sự phát triển đó, tất cả những phản ứng của trẻ, mặc dù mỗi đứa mỗi khác, mỗi tuổi mỗi khác, nhiều khi kỳ cục, ta không hiểu nổi, thực ra đều có lý do, đều theo một luật thiên nhiên bất di bất dịch, là trẻ luôn luôn tập thích ứng với thế giới bên ngoài mà đồng thời vẫn giữ cá tính riêng, lần lần tự lập để thoát li được cha mẹ.

Hiểu như vậy thì khi nó bướng bỉnh, khó dạy, ta không bực mình nữa, có phần còn mừng vì thấy nó ngây thơ vụng về, những đã tiến bộ, cá tính đã bắt đầu biểu lộ; và ta sẽ nhận ra bổn phận của ta là giúp cho nó sớm tự lập, mà khi nó tự lập được rồi, tách ra khỏi ta để sống đời của nó, nó lo cho con nó cũng như ta đã lo cho nó, thì lẽ đó chỉ là tự nhiên, như tục ngữ có câu: “Nước chảy xuôi chứ không bao giờ chảy ngược”. Cái dòng sinh sinh hóa hóa bất tuyệt nhất định phải như vậy. Con ta là “Trời Phật – hoặc xã hội, dân tộc – tạm gởi nó cho ta đấy”. Muốn tập cho nó quyến luyến với “nguồn” thì chỉ có cách một mặt chính ta phải nghĩ tới “nguồn”, mặt khác chỉ nghĩ tới hạnh phúc của nó thôi.

Tuy nhiên, chỉ theo luật thiên nhiên thì còn khiếm khuyết, ta còn phải tập cho trẻ “vừa nhận và vừa cho”, biết hưởng những cái vui thì cũng phải chịu những cái khổ vì đời sống không phải chỉ gồm toàn những vui thích, mà sống không phải là chỉ để hưởng lạc.

Về điểm đó, như các nhà giáo dục danh tiếng khác, chẳng hạn bác sĩ Benjamin Spock, bà Thérèsa Gouin Décarie có một quan niệm xác đáng, rất mực yêu trẻ, khoan dung mà vẫn nghiêm. Từ sau thế chiến thứ nhất, cá nhân có xu hướng phóng túng, mọi kỷ luật bị coi là bó buột, tôi thấy lời khuyên của bà đáng cho chúng ta suy ngẫm, nên xin dịch tác phẩm của bà, sau khi sửa đổi một chút cho hợp với nước mình, để tặng các bậc cha mẹ, nhất là những vị còn trẻ hoang mang, thấy nhiệm vụ của mình quá khó khăn và quá nặng. Những vị đó đọc kỹ rồi chiêm nghiệm thì sẽ đỡ bạc đầu, như tác giả nói.

Saigon ngày 15-3-1972
NGUYỄN HIẾN LÊ

TÌM HIỂU CON CHÚNG TA
Tác giả: Nguyễn Hiến Lê
Nhà xuất bản: NXB Văn Hóa - Thông Tin
Giá bìa: 23.000 VND
Hiểu trẻ là đã làm được nửa công việc dạy chúng rồi. J.Spieler

Phần Thứ Nhất- SỰ PHÁT TRIỂN CỦA TRẺ

Chương I- Ba Luật Căn Bản Về Sự Phát Triển Của Trẻ
1. Người ta mới bắt đầu nghiên cứu sự phát triển của trẻ từ vài chục năm nay
2. Trẻ nào cũng phát triển theo một thứ tự nhất định
3. Nhưng mỗi trẻ có một cá tính
4. Và phát triển theo một lối riêng

Chương II- Sự Phát Triển Về Thể Chất
1. Ý nghĩa những nhận xét của Arnold Gesell
2. Trẻ mới sinh
3. Cử động
4. Ăn
5. Ngủ
6. Bài tiết
Chương III- Sự Phát Triển Về Tình Cảm
1. Yêu ghét
2. La khóc
3. Giận dữ
4. Sợ sệt
Chương IV- Sự Phát Triển Về Tinh Thần
1. Phản ứng khi nhận được mệnh lệnh
2. Nghe lời lý luận, biết lựa chọn, quyết định
3. Ý niệm về thiện, ác
4. Ý niệm về sự thực, về quyền sở hữu
5. Ngôn ngữ và tư tưởng
Chương V - Tuổi Thiếu Niên
1. Giáo dục về tính dục
2. Dậy thì và tuổi thiếu niên
Kết Phần I
1. Luật phát triển theo trôn ốc của trẻ
2. Áp dụng vào giáo dục
Thí dụ: Thái độ của cha mẹ trong tuổi dậy thì và thiếu niên của con

Phần Thứ II- CÁC LOẠI TÍNH TÌNH
Chương I- Xét Chung Về Các Loại Tính Tình
1. Tính tình do đâu mà có?
2. Ba yếu tố của tính tình
3. Tám loại tính tình
Chương II- Hạng Than Kinh
1. Tính tình
2. Cách dạy
Chương III- Hạng Đa Cảm
1. Tính tình
2. Cách dạy
Chương IV- Hạng Nóng Nảy
1. Tính tình
2. Cách dạy
Chương V- Hạng Đam Mê
1. Tính tình
2. Cách dạy
Chương VI- Hạng Đa Huyết
1. Tính tình
2. Cách dạy
Chương VII- Hạng Bình Thản
1. Tính tình
2. Cách dạy
Chương VIII- Hạng Nhu Nhược
1. Tính tình
2. Cách dạy
Chương IX- Hạng Vô Khí Lực
1. Tính tình
2. Cách dạy

Phần Thứ Ba- NHỮNG CÁCH ĐỂ BIẾT TRẺ
Chương I- Phương Pháp Trắc Nghiệm
1. Mục đích của tôi trong phần này
2. Quy tắc và ích lợi của môn trắc nghiệm. Có bốn loại trắc nghiệm

Chương II- Trắc Nghiệm Về Phát Triển
1. Ích lợi của những trắc nghiệm về phát triển
2. Trắc nghiệm vận động của Ozerelzki
3. Trắc nghiệm tinh thần của Buyse-Decroly
4. Trắc nghiệm của Ballard
5. Trắc nghiệm thông minh bằng hình vẽ
Chương III- Trắc Nghiệm Về Học Thức
1. Các loại trắc nghiệm về học thức
2. Trắc nghiệm về phân số của Denjean
3. Trắc nghiệm về số học
4. Trắc nghiệm về mét hệ
Chương IV- Trắc Nghiệm Về Thiên Tư
1. Phân biệt một trắc nghiệm về phát triển và một trắc nghiệm về thiên tư
2. Trắc nghiệm về tốc độ cử động
3. Trắc nghiệm về ký tính truyền khẩu
4. Trắc nghiệm về sức hiểu
5. Trắc nghiệm về khả năng sáng tác
Chương V- Trắc Nghiệm Về Tính Tình, Tư Cách
1. Trắc nghiệm tính tình, tư cách là việc rất khó
2. Coi hình trẻ vẽ mà đoán tính tình
3. Kể chuyện cho trẻ nghe để đoán tính tình
4. Phương pháp Chauffard và Benassy
5. Phương pháp dùng câu hỏi của Mỹ
Chương VI- Cần Đặc Biệt Chú Ý Tới Hạng Trẻ Anh Tuấn
1. Không được “nhồi” trẻ nhưng cũng không nên kìm trẻ
2. Dấu hiệu của sự thông minh
3. Ít nhận xét về số thương trí năng
4. Thầy tầm thường với trẻ rất thông minh
5. Sự tuyển lựa để đào tạo những trẻ thông minh ở Âu, Mỹ
6. Cách dạy những trẻ thông minh
7. Kết

Cô Phó hiệu trưởng Hứa Minh Châu (điểm 2)

Tập huấn Tâm lý của các bé chậm phát triển và phương pháp chăm sóc, giáo dục trẻ chậm phát triển

Nguyên nhân khiến trẻ chậm nói

Giáo viên lưu ý giúp trẻ phát triển kỹ năng ngôn ngữ

Các biểu hiện bất thường về phát triển ngôn ngữ của trẻ